ديدار شيعيان با امام جواد(ع) در موسم حج

در موسم حج،تعداد بسيار زيادى به قصد ديدار حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام،عازم زيارت خانۀ خدا شدند.از جمله:”محمد بن جمهور قمى”،”حسن بن راشد”،”على بن مدرك”و”على بن مهزيار”.زمانى كه به مدينه رسيدند،از جانشين حضرت امام رضا عليه الصلوة و السلام جويا شدند.عده‌اى به آنان پاسخ دادند كه:در سه ميلى مدينه قريه‌اى به نام”صريا”قرار دارد و حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام در آنجا ساكنند.اين قريه را حضرت امام ابو الحسن اول-موسى كاظم عليه الصلوة و السلام-بنا كرده‌اند.زائران وارد محل اقامت حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام شدند و مشاهده كردند كه عده‌اى از مردم در آن جا گرد آمده‌اند، لذا،آنان نيز در ميان مردم نشستند.در آن حال”عبد اللّه”فرزند حضرت امام موسى كاظم عليه الصلوة و السلام وارد شد.با ورود او مردم به يكديگر گفتند،اين فرد امام ماست.در اين هنگام فقهاء فرياد اعتراض برآوردند،و گفتند:”از حضرت امام محمد باقر و امام صادق عليهما الصلوة و السلام به ما روايت رسيده كه محال است،دو برادر به جز حضرت امام حسن و حضرت امام حسين عليهما الصلوة و السلام،هر دو امام باشند.بنابراين،”عبد اللّه”امام ما نيست.”مردى از عبد اللّه پرسيد:”نظرت دربارۀ مردى كه زن خود را به تعداد ستارگان آسمان طلاق دهد چيست؟”عبد اللّه در پاسخ وى گفت:قسم به كركس پرنده و كركس افتاده،كه زن در اول ماه خرداد بايد از شوهرش جدا شود.با شنيدن اين فتوا حاضران در مجلس را اندوه و حيرت فراگرفت.

مردى ديگر پرسيد:فتواى شما در مورد مردى كه با چهار پايى،عمل زشتى انجام دهد چيست؟پاسخ داد:بايد دستش را قطع كرد.و همچنين بايد صد تازيانه به او زد و تبعيدش كرد.اين فتوا،براى حاضران،بسيار گران و مايۀ شگفتى بود،زيرا از هيچ يك از معصومين عليهم السلام اين‌گونه فتاوى را نشنيده بودند.همهمۀ حاضران بالا گرفت.آنان مى‌گفتند مسألۀ امامت تغيير كرد،سپس خواستند،مجلس را ترك كنند،كه درى از بالاى مجلس باز شد و”موفق”خادم حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام،پيشاپيش ايشان بيرون آمد.سپس حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام تشريف آوردند.جامۀ ايشان از دو پيراهن و يك شلوار عدنى تشكيل مى‌شد.عمامه‌اى نيز بر سر داشتند كه دو تحت الحنك داشت،يكى از طرف جلو و ديگرى از عقب آويزان بود.در پاهاى مباركشان نعلين بقبالين بود.سلام دادند و نشستند.شكوه و بزرگى و جلال ايشان همه‌جا را غرق در سكوت كرد،زيرا كه مردم، انوار نبوّت و ابهّت خلافت الهى را در ايشان مشاهده كردند.سپس حضرت امام عليه الصلوة و السلام در جايگاه خود نشستند.همان شخص اول،سؤال خود را از ايشان پرسيد.امام عليه الصلوة و السلام در جواب فرمودند:”در كتاب خداوند اين آيۀ شريفه را قرائت كن.”:

“الطلاق مرتان فامساك بمعروف او تسريح باحسان”

“طلاق دو مرتبه انجام مى‌گيرد(پس از آن)يا به شايستگى بايد نگاهداشت و يا به نيكى رها كرد”

يعنى در بار سوّم و طلاق جز با پنج شرط صحيح نيست.”در طهر غير مواقعه” ،اجراء شدن”صيغه”به”قصد”،و شهادت”دو شاهد عادل”.اى سؤال كننده آيا در قرآن در اين موضوع،عدد ستارگان آسمان ذكر شده است؟وى پاسخ داد:

نه

حضرت امام عليه الصلوة و السلام در پاسخ سؤال دوم فرمودند:فاعل بايد تعزير شود،پشت چهار پا علامت و داغ گذاشته شود و از شهر بيرون گردد،تا ننگ براى آن مرد نماند. و قيمت آن را به عنوان خسارت پرداخت كند.هر نوع استفاده از آن چهار پا حرام است،و بايد به بيابان برده شود و در آن جا بماند تا مرگش فرارسد،يا گرگ و حيوان درنده‌اى آن را بخورد.آن مرد گفت:”عموى شما چنين و چنان فتوى داد.”حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام فرمودند:اى عمو،همانا بزرگ است نزد پروردگار كه فردا در مقابلش بايستى و به تو بفرمايد براى بندگانم به چيزى كه نمى‌دانستى فتوى دادى.در حالى كه ميان امت كسى كه از تو عالم‌تر باشد،وجود داشت.

عبد اللّه گفت:”برادرم حضرت امام رضا عليه الصلوة و السلام را ديدم كه همانند سخن من فتوى دادند.”حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام،اختلاف دو مسأله و دو فتوى را براى وى بيان فرمودند.

از حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام پرسيدند:شخصى قبر زنى را مى‌شكافد و كفن او را مى‌دزدد و با وى عمل زشت انجام مى‌دهد.حكم او چگونه است؟حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام فرمودند:به علت دزدى دستهايش قطع مى‌شود(طبق موازين شرعى)،براى زنا به وى حد زده مى‌شود،و از شهر به براى عبرت مردم،تبعيد مى‌گردد.و اگر مرد،داراى همسر بوده است،به قتل مى‌رسد.

حاضران در مجلس خوشحال شدند.زيرا به هدف خود كه ديدار خورشيد امامت بود نايل آمده بودند و اعتقادشان به ولايت حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام محكم شد سپس مردم به ايشان روى آوردند و آنچه از مسائل دينى بر آنان مبهم بود،از حضرت سؤال كردند.بطورى كه گفته شده است؛در يك جلسه حدود سى هزار مسأله از حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام سوال شد.

“موسى بن قاسم”خدمت حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام عرض كرد:

قصد دارم به نيابت شما و نيز به نيابت پدر بزرگوارتان طواف كنم.اما مردم به من گفته‌اند،طواف به نيابت ائمه عليهم السلام جايز نيست.حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام در پاسخ فرمودند:هر اندازه مى‌توانى طواف كن كه جائز است.پس از سه سال موسى بن قاسم خدمت امام عليه الصلوة و السلام عرض كرد:”من از شما اجازه گرفتم تا به نيابت شما و پدرتان،عليهما السلام طواف كنم،شما اجازه داديد.و من از جانب شما الى ما شاء اللّه طواف كردم.سپس چيزى به خاطرم رسيد و به آن عمل كردم.امام عليه الصلوة و السلام فرمودند:چه چيز؟گفت:”روزى به نيابت حضرت رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلم طواف كردم.(امام جواد عليه الصلوة و السلام سه بار فرمودند:”صلى اللّه على رسول اللّه”).روز دوم به نيابت حضرت امير المؤمنين عليه الصلوة و السلام،روز سوم به نيابت حضرت امام حسن عليه الصلوة و السلام،روز چهارم به نيابت حضرت امام حسين عليه الصلوة و السلام،روز پنجم به نيابت حضرت على بن حسين عليه الصلوة و السلام،روز ششم به نيابت حضرت امام محمد باقر عليه الصلوة و السلام،روز هفتم به نيابت حضرت امام صادق عليه الصلوة و السلام،روز هشتم به نيابت حضرت امام موسى كاظم عليه الصلوة و السلام،روز نهم به نيابت پدر بزرگوارتان

حضرت امام رضا عليه الصلوة و السلام،و روز دهم نيز،اى آقاى من،به نيابت شما طواف كردم.و من به ولايت اينان به دين خداى تعالى متدين هستم.حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام فرمودند:به خدا سوگند،در اين صورت به دينى متدين هستى كه غير از آن از بندگان پذيرفته نمى‌شود.موسى بن قاسم گفت:بعضى مواقع به نيابت مادر شما حضرت فاطمه عليها الصلوة و السلام طواف كرده‌ام،و گاهى هم به اين نيت طواف نكرده‌ام.امام عليه الصلوة و السلام فرمودند:اين كار را زياد انجام بده كه بهترين كارهاى توست.

“ابو طالب قمى”اشعارى چند براى حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام نوشت و در آنها از حضرت امام رضا عليه الصلوة و السلام نيز ياد كرد،و درخواست كرد تا به وى اجازه دهند كه دربارۀ اين دو امام بزرگوار اشعارى بسرايد حضرت امام جواد عليه الصلوة و السلام،قطعۀ شعر را بريدند،و در ابتداى آنچه از كاغذ مانده بود مرقوم فرمودند:

“قد احسنت فجزاك اللّه خيرا اندبنى و اندب ابى.”

“احسنت،خداى تعالى به تو جزاى خير دهد.بر من و پدرم زارى كن و برايمان مرثيه بگوى.”